ALFREDO GUISADO E A GALIZA: DE EL TEA A XENTE D’A ALDEA

Autores

  • Fernando de Moraes Gebra Universidade Federal da Fronteira Sul

DOI:

https://doi.org/10.9771/ell.i71.48224

Palavras-chave:

Alfredo Guisado, El Tea, A Nosa Terra, Xeración Nós, Dialogismo

Resumo

O presente artigo centra-se nas relações dialógicas estabelecidas pela poética de Alfredo Pedro Guisado (1891-1975) com o emergente sistema literário galego, consolidado pelo grupo das Irmandades da Fala e pela Xeración Nós. Tomo como corpus de análise textos do autor publicados nos periódicos galegos El Tea e A Nosa Terra, laboratórios de criação do livro Xente d’Aldea (1921). Utilizo conceitos de dialogismo de Mikhail Bakhtin, segundo o qual todo enunciado responde a discursos anteriores, estabelecendo com eles relações vivas e tensas; bem como de sistema literário, presente em autores como Antonio Candido e Itamar Even-Zohar, que entendem a literatura como uma rede de elementos interdependentes. A partir dessa proposta metodológica, analiso três importantes aspectos da produção guisadiana, conectados entre si: o repertório rural-panteísta, tributário de Rosalía de Castro (1837-1885) e Teixeira de Pascoaes (1877-1952); a atuação no semanário agrarista e republicano El Tea como arena discursiva para uma poética de reivindicação dos trabalhadores rurais; as aproximações com os artistas galegos e a consequente construção do imaginário das relações de união entre Galiza e Portugal, na esteira da filosofia da Saudade de Teixeira de Pascoaes.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Referências

ALVAREZ, Eloísa. Estudos de Xente d’a aldea. In: CONSIGLIERI, Carlos et al. Alfredo Guisado: cidadão de Lisboa. Lisboa: Horizonte, 2002. p. 182-211.

BAKHTIN, Mikhail. O discurso na poesia e o discurso no romance. In: BAKHTIN, Mikhail. Questões de literatura e estética: a teoria do romance. São Paulo: UNESP/HUCITEC, 1998. p. 85-106.

BAKHTIN, Mikhail. Problemas da poética de Dostoiévski. Trad. Paulo Bezerra. 5ª ed. Rio de Janeiro: Forense Universitária, 2015.

CANDIDO, Antonio. Introdução. In: CANDIDO, Antonio. Formação da literatura brasileira: momentos decisivos. 1750-1880. 11ª ed. Rio de Janeiro: Ouro sobre Azul, 2007. p. 25-39.

CARRERA, Alejo. Crónica de Lisboa. Asamblea agraria importante. El Tea, Vigo, nº 59, p. 2, 12 mar. 1915.

CASTELAO, Alfonso Rodríguez. Cousas. Vigo: Galaxia, 2005.

CASTRO, Rosalía de. Obras completas. Edición de V. García Marti. Madrid: Aguilar, 1960.

GUISADO, Alfredo. Esfolhadas. El Tea, Puenteareas, nº 225, p. 1, 11 jan. 1913.

GUISADO, Alfredo. Rimas da noite e da tristeza. Lisboa: Livraria Clássica Editora, 1913.

GUISADO, Alfredo. El y Ela. A Nosa Terra, A Coruña, nº 101, p. 2, 25 set. 1919.

GUISADO, Alfredo. Introito. Castillo d’o Sobroso. A Nosa Terra, A Coruña, nº 110, p. 9, 10 jan. 1920.

GUISADO, Alfredo. A voz de Galicia. El Tea, Pontevedra, nº 336, p. 2, 23 abr. 1921.

GUISADO, Alfredo. Galiza y Portugal. A Nosa Terra, A Coruña, nº 140, p. 7, 15 maio 1921.

GUISADO, Alfredo. A lareira. O tio Xan. El Tea, Pontevedra, nº 342, p. 2, 23 jun. 1921.

GUISADO, Alfredo. Esfolladas. A Nosa Terra, A Coruña, nº 196, p. 9, 1 jan. 1924.

GUISADO, Alfredo. Tempo de Orfeu (1915-1918). Lisboa: Portugália, 1969.

¬GUISADO, Alfredo. Xente d’a aldea: versos gallegos. In: CONSIGLIERI, Carlos et al. Alfredo Guisado: cidadão de Lisboa. Lisboa: Horizonte, 2002. p. 213-247.

LOPES, Óscar. História ilustrada das grandes literaturas. Literatura Portuguesa. Lisboa: Estúdios Cor, 1966, v. VIII.

NUNES, Benedito. O dorso do tigre: ensaios. São Paulo: Perspectiva, 1969. (Debates).

PASCOAES, Teixeira de. Arte de ser Português. Lisboa: Delraux, 1978.

PAZOS JUSTO, Carlos. Relações culturais intersistémicas no espaço ibérico. O caso da trajetória de Alfredo Guisado (1910-1930). V. N. Famalicção: Húmus, 2015.

PAZOS JUSTO. Trajectória de Alfredo Guisado e a sua relação com a Galiza (1910-1921). Santiago de Compostela: Laiovento, 2010.

SÁNCHEZ, Anxo Gómez; ZAS, Mercedes. Historia xeral da literatura galega. Vigo: A Nosa Terra, s/d.

TORRES FEIJÓ, Elias. Relacionamento literário galego-português. Legitimação e expansão com Sísifo ao fundo. In: SÁEZ DELGADO, Antonio; GASPAR, Luis Manuel (eds.). Suroeste. Relaciones literarias y artísticas entre España y Portugal (1890-1936), vol. 1. Badajoz: Museo Extremeño e Iberoamericano de Arte Contemporáneo, 2010. p. 163-185.

VERDE, João. Ares da raya. 2ª ed. Monção: Gráfica Deu-la-deu Ltda., 1978.

VILA MAIOR, Dionísio. Introdução ao modernismo. Coimbra: Almedina, 1996.

Downloads

Publicado

2021-12-31

Como Citar

GEBRA, F. de M. ALFREDO GUISADO E A GALIZA: DE EL TEA A XENTE D’A ALDEA. Estudos Linguísticos e Literários, Salvador, n. 71, p. 367–393, 2021. DOI: 10.9771/ell.i71.48224. Disponível em: https://periodicos.ufba.br/index.php/estudos/article/view/48224. Acesso em: 25 abr. 2024.